Tips voor een kerkelijk huwelijk 
Is de zegen van God onlosmakelijk verbonden met jouw bruiloft? Dan kies je – naast de verplichte wettelijke ceremonie – voor een kerkelijke inzegening van jullie huwelijk. Met onze praktische tips maak je van jullie grote dag een onvergetelijk sprookje.
Voor stellen die voor een kerkelijke inzegening van hun huwelijk kiezen, is dit het absolute hoogtepunt van hun grote dag. Niet alleen draait hun huwelijk om de liefde voor elkaar, maar ook om de liefde voor en zegen van God. Een bruiloft houdt sowieso de nodige planning in, komt daar een kerkelijke ceremonie bij, dan zijn er net wat zaken die anders of extra in z’n werk gaan.
Ontdek welke kerkelijk huwelijk bij jullie past
Eva van de Kraats-Zijderveld is wedding planner, kerkelijke huwelijken maken een groot deel uit van de door haar georganiseerde bruiloften. Volgens haar begint een kerkelijk huwelijk allereerst met de vraag: ‘wat past bij ons?’. “Het is heel belangrijk dat stellen zich afvragen: wat vinden wij belangrijk aan trouwen in de kerk?. Dus niet: wat vinden anderen belangrijk? Ik verdeel de stellen die in de kerk willen trouwen in drieën: stellen die weinig met het geloof hebben en toch de zegen van God willen ontvangen, stellen waarbij een van de twee christen is en de frequentere kerkgangers. Omdat elke gemeenschap ook weer bepaalde gewoontes heeft, probeer ik als neutrale mediator naar hun wensen en eisen te kijken: hoe leg je je eigen stukje geloof in de dag en wat is je relatie met God? Wat vindt het stel fijn en wat vinden ze belangrijk aan trouwen in de kerk? Daar maak ik een mooie mix van.”
Premarriage course
In aanloop naar het kerkelijke huwelijk wordt niet zelden een premarriage course aangeraden. Dit kunnen een aantal gesprekken zijn of een cursus waarmee de kerk een verloofd stel handvatten biedt om met meer zekerheid het huwelijk in te gaan. De bedoeling is dat koppels na een premarriage course meer inzicht in hun verwachtingen en doelen krijgen, zowel van zichzelf als van de ander. Ook Eva raadt zo’n cursus aan als volgende stap. “Het is een heel goede basis voor elk huwelijk. Er komen vragen aan bod als: hoe denk je dat jullie week eruit ziet als je eenmaal getrouwd bent? Als je kerkelijk trouwt, dan wil je God in je huwelijk betrekken. Eigenlijk bevestig je in de kerk: we willen onze liefde uiten en daar ons jawoord aan verbinden, maar we leven in een wereld met uitdagingen en daarom willen we dit met God doen.”
Plek van respect en eer
De kerk kent talloze gebruiken en rituelen en elke kerkelijke bruiloft is daarom weer anders. Per gemeenschap of stroming zijn er behoorlijk wat regels, de een is weer strenger dan de ander. Hoe je de kerk maar ook jezelf kleedt, zijn zaken waar je van tevoren over moet nadenken en die je bespreekt met je contactpersoon en wedding planner. “Het hangt van het stel af hoe de grote dag wordt ingevuld en aangekleed”, aldus Eva. “Maar ook van de plek waar je trouwt. Ik kijk graag met jullie mee: wat past goed bij jullie en wat vinden jullie fijn? De kerk is een plek van respect en eer: dat je niet voor een bombarie aan decoraties kiest, dat snapt iedereen eigenlijk wel. In welke kleur je trouwt, of je een hoofddeksel, sluier of geen van deze twee draagt: dat zijn gebruiken en regels die verbonden zijn aan de kerkgemeenschap waarin je trouwt.”
Pastelroze kerkbanken
De liturgie is een klein boekwerk waarin het verloop van de dienst staat. De gemiddelde dienst start met samenzang en daarop volgt een gebed, dan komt er een overdenking of kort woord. Soms is er ook een luisterlied en vinden daarna de geloftes plaats. Hierna wordt het huwelijk ingezegd en ontvangt het bruidspaar de huwelijksbijbel, waarop soms weer een lied of collecte volgt. De dienst eindigt met een zegening voor het paar en de aanwezigen. Volgens Eva is dit ook een uitgelezen moment om jullie persoonlijkheden te laten spreken. “Zet in de liturgie waarom je voor een bepaald psalm hebt gekozen. Een vriendin van me koos tijdens haar bruiloft voor de lievelingspsalm van haar opa, op die manier geef je nog meer waarde aan de dienst.”
Die persoonlijke noot zie je volgens Eva steeds vaker terug in kerkelijke huwelijken. “Een kerkdienst wordt vaak gezien als een ‘moetje’, een statig gebeuren. Mensen hebben meer zin in de taart die erop volgt. Dat is zo jammer, want je kunt er zo veel persoonlijkheid in leggen. Dat is een uitdaging die ik aanga met stellen. Geloof is natuurlijk iets persoonlijks en trouwen net zo: waarom laat je dat niet terug komen? Ik herinner me bijvoorbeeld het Lutherse Schuilkerkje in Gorinchem, die heeft pastelroze kerkbanken en werd tijdens de bruiloft dit ik begeleidde ontzettend leuk aangekleed. Zo kan het ook!”
Foto: Annie SprattWaarom een kerkelijke inzegening
Jullie grote dag is aangebroken! Ook dan kunnen er nog wat gebruiken van toepassing zijn. Traditioneel gezien komt de bruid aan de linkerkant van haar vader binnen. Haar bruidsboeket houdt ze in haar rechterhand. Na de ceremonie gaat deze naar haar linkerhand. De gasten van de bruid zitten links in de kerk, de gasten van de bruidegom aan de rechterkant. Katholieke bruidsparen krijgen een trouwkaars mee na de ceremonie, protestante stellen een bijbel met daarin een persoonlijke trouwtekst van de dominee.
Waarom je toch vooral moet gaan voor die kerkelijke inzegening? Daar is Eva helder in. “Dat is vooral dat kwetsbare stukje: we doen dit met z’n drieën. We leggen ons leven in Gods handen en vieren dat ook met elkaar. Zelf ben ik christen en getrouwd, ik merk dat trouwen in de kerk je relatie verdiept en dat het ook belangrijk is voor je geloofsopbouw. Als het moeilijk gaat in mijn eigen relatie weet ik dat ik in rust mijn vragen bij God kan neerleggen, maar dat mijn man dat ook zal doen. Tegelijkertijd is het ook een uitdaging: als je in de kerk trouw belooft ga je echt een commitment aan, óók naar God toe.”
Praktische planningtips
- Begin minstens een jaar van tevoren met het vinden van jullie droomkerk. Dat heeft onder andere te maken met de huwelijksvoorbereidingen: de voorganger, dominee of predikant kan aan jullie vragen om een premarriage course te volgen. Dit houdt een aantal gesprekken of een complete cursus in waarmee jullie onder andere meer inzicht in jullie verwachtingen van het huwelijk krijgen.
- De datum van jullie kerkelijke huwelijk kun je het beste minstens negen maanden van tevoren vastleggen. Net als jullie moet de kerk of parochie zich ook voorbereiden. Plan de wettelijke huwelijksdienst ook tijdig, die vindt altijd plaats voor de kerkelijke inzegening (en traditioneel gezien op dezelfde dag).
- Ga zo vroeg mogelijk in het proces om de tafel met jullie contactpersoon van jullie kerk of parochie om te bespreken in hoeverre jullie de grote dag zelf kunnen aankleden. Denk dan aan de decoratie, jullie liturgie, maar ook aan jouw bruidskleding.
- De praktische zaken, zoals de liturgie en eventuele benodigde papieren, plan je zo’n drie maanden – maar liever nog eerder – voor jullie grote dag. Niet alleen de inhoud ervan moet worden besproken, de boekjes moeten ook nog ontworpen en gedrukt worden. Bij een katholiek huwelijk is het belangrijk dat je vormsel en communies hebt gedaan, bij andere geloofsgemeenschappen gelden weer andere gebruiken. Zorg ervoor dat je de nodige papieren tijdig verzamelt.
Real Life Wedding
Henrike (23) & Rob (25)
Henrike: “Bijna vijf jaar geleden leerden we elkaar kennen, dat was tijdens een soosavond van de kerk. We raakten aan de praat en het klikte gewoon. De kerk speelde altijd al een grote rol in mijn leven, ik heb altijd al een christelijke man willen trouwen. Waarom? Je hebt bepaalde normen en waarden die je deelt: dat maakt het zo veel makkelijk om je leven samen op te bouwen.”
Rob: “Dat betekent ook dat je als man en vrouw samen één bent als je getrouwd bent. We hadden vier jaar een relatie toen ik Henrike ten huwelijk vroeg. We hadden plannen om naar Zuid-Afrika te gaan, waar Henrike is opgegroeid, en wilde dit avontuur aangaan als man en vrouw en met de zegen van God.”
Henrike: “Op het moment dat we trouwden waren we niet aangesloten bij een kerk. We zijn opgevoed vanuit GKV (Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, red.), maar hebben ons verdiept in verschillende manieren van ‘kerk-zijn’. Onze kerkdienst was op locatie gehouden en mijn vader leidde de dienst. Dit deden we niet vanuit een bepaalde kerkstroming. Wij geloven dat het geloof niet per se vast zit aan een specifieke kerk, zolang het woord van God en de liefde centraal staat.”
Rob: “Het was voor ons van groot belang om God’s zegen te vragen over ons huwelijk. Ondanks dat we niet aangesloten waren bij een kerk was dit voor ons onmisbaar. De ruimte hebben we zelf aangekleed en de liederen kozen we zelf. Henrikes vader heeft op basis van onze trouwtekst, Jesaja 43:3, zijn preek gemaakt.”
Henrike: “Onze trouwdag was prachtig: het was een zonnige, lichte dag en de locatie zit vlakbij een bos. Er waren zo veel mooie hoogtepunten, de eerste keer dat we elkaar zagen en de openingsdans: dat vond ik heel speciaal.”
Rob: “Iedereen zegt: je bruiloft is als een achtbaan: het is zo voorbij en dan wil je weer. Maar dat kan helaas niet. Het was bijzonder om de dag met alleen onze vrienden en familie te delen en de zegen van God te vragen. We vonden het belangrijk om ons huwelijk zo te beginnen: het was echt heel speciaal en intiem.”
Gouden tip: “Regel een goede band voor muziek in de kerk. Het was voor ons sfeerbepalend en wij vonden het ook heel belangrijk om God te aanbidden en prijzen.”